ทฤษฎีพัฒนาการ

ที่	นักทฤษฎี	แนวคิด	ลำดับขั้น	กุญแจสำคัญ	การประยุกต์ใช้ในชั้นเรียน
1	ซิกมันด์ ฟรอยด์	พัฒนาการตามวัย	แบ่งออกเป็น 5 ขั้น คือ 1. ขั้นปาก (Oral Stage)อายุ 0-8 เดือน 2. ขั้นทวารหนัก (Anal Stage)อายุ 18 เดือน – 3 ปี 3. ขั้นอวัยวะเพศ (Phallic Stage)อายุ 3-5 ปี 4. ขั้นแฝง (Latence Stage) อายุ 6-12 ปี 5. ขั้นสนใจเพศตรงข้าม (Genital Stage) อายุ 12 ปีขึ้นไป	ประสบการณ์ตั้งแต่เยาว์วัยจะมีอิทธิพลต่อพฤติกรรมของบุคคลในระยะต่อมา เด็กจะเติบโตเป็นผู้ใหญ่ที่ดีนั้นก็ขึ้นอยู่กับพัฒนาการการในช่วงอายุ 0-6 ปี	ในการจัดการเรียนการสอนนี้สามารถนำมาประยุกต์ใช้ วัยเด็กจะเป็นวัยที่มีการเจริญเติบโตอยู่ตอลดเวลาผู้สอนควรสอนให้เด็กอย่างละเอียดและควรชี้แนวทางการอบรมสั่งสอนสิ่งที่ถูกต้อง
2	อิริคสัน	พัฒนาการเกี่ยวกับบุคลิกภาพ	มี8 ขั้น ขั้นที่1 อายุ 0-6 ปีความไว้วางใจ ความไม่ไว้วางใจ ขั้นที่ 2 อายุ 2-3 ปีความเป็นตัวของตัวเองอย่างอิสระ – ความสงสัยไม่แน่ใจตัวเอง ขั้นที่ 3 อายุ 3-5 ปี การเป็นผู้คิดริเริ่ม – การรู้สึกผิด ขั้นที่ 4 อายุ 6-12 ปีความต้องการที่จะทำกิจกรรมอยู่เสมอ – ความรู้สึกด้อย ขั้นที่ 5 อายุ 12-18 ปี  อัตภาพหรือการรู้จักว่าตนเองเป็นเอกลักษณ์ – การไม่รู้จักตนเองหรือ	วัยแรกของชีวิตนั้นจะเป็นรากฐานที่สำคัญและวัยต่อๆมานั้นก็จะมาจากรากฐานจากวัยนี้ นอกจากนี้ อิริคสันยังเน้นความสำคัญทางด้านสังคม วัฒนธรรมและสิ่งแวดล้อมด้านจิตใจ	ทฤษฎีพัฒนาการทางจิต สังคมของอีริคสันส่งผลให้วงการศึกษาตื่นตัวอย่างน้อยที่สุด 2 เรื่องคือ สัมพันธภาพระหว่างบุคคลและการรับรู้เกี่ยวกับตนเอง ซึ่งทั้งสองสิ่งนี้เป็นสิ่งสำคัญยิ่งในการพัฒนาแต่ละช่วงวัยของผู้เรียน นอกจากนี้ครูที่นำขั้นพัฒนาการมาใช้เป็นแนวคิดพื้นฐานในการจัดการเรียนรู้ก็จะสามารถช่วยพัฒนาให้ผู้เรียนมีบุคลิกภาพหรือคุณลักษณะที่พึงประสงค์ได้
			สับสนในบทบาทในสังคม ขั้นที่ 6 ความใกล้ชิดผูกพัน – ความอ้างว้างตัวคนเดียว วัยนี้เป็นวัยผู้ใหญ่ระยะต้น ขั้นที่ 7 ความเป็นห่วงชนรุ่นหลัง – ความคิดถึงแต่ตนเอง ขั้นที่ 8 ความพอใจในตนเอง – ความสิ้นหวังและความไม่พอใจในตนเอง
3	โรเบิรต์ เจ ฮาวิกเฮิร์ส	ทฤษฎีเกี่ยวกับงานพัฒนาการ	มี 6 ขั้น 1.       วัยเด็กเล็กหรือวัยเด็กตอนต้น อายุ 6-8 ปี 2.       วัยเด็กตอนกลาง อายุ 6-12 ปี 3.       วัยรุ่น อายุ 12-18 ปี 4.       วัยผู้ใหญ่ตอนต้น อายุ 18-35 ปี 5.       วัยกลางคน อายุ 35-60 ปี 6.       วัยชรา อายุ 60 ปีขึ้นไป	งานที่มนุษย์ทุกคนจะต้องทำตามวัยว่า “ งานพัฒนาการ ” หมายถึง งานที่ทุกคนจะต้องทำในแต่ละวัยของชีวิต สัมฤทธิ์ผลของงานพัฒนาการของงานแต่ละวัย มีความสำคัญมากเพราะเป็นของการเรียนรู้งานพัฒนาขั้นต่อไป	โดยการสร้างสถานการณ์หรือเหตุการณ์เพื่อสร้างความตั้งใจแก่ผู้เรียน  เมื่อผู้เรียนเกิดความสนใจและตั้งใจที่จะเรียนแล้ว   ผู้สอนก็แจ้งวัตถุประสงค์ในการเรียนให้แก่ผู้เรียน   โดยพยายามเชื่อมโยงความรู้เดิมที่ได้เรียนมาก่อนหน้ากับความรู้ใหม่ให้เข้ากันได้   จากนั้นก็เสนอบทเรียนใหม่   มีการแนะนำชี้แนวทางในการเรียนเพื่อจะให้เกิดการเรียนรู้  สร้างกิจกรรมให้ผู้เรียนได้มีกิจกรรมที่ได้ปฏิบัติจริงและแจ้งผลการปฏิบัติงานให้นักเรียนทราบเป็นระยะเพื่อเป็นการประเมิน
4	โคเบิร์ก	ทฤษฎีเกี่ยวกับคุณธรรม จริยธรรม	ออกเป็น 6 ขั้น โดยแบ่งออกเป็น 3 ระดับๆ ละ 2 ขั้น ดังนี้ ระดับที่ 1. ระดับก่อนเกณฑ์สังคม (pre conventional level อายุ 2-10 ปี ขั้นที่ ๑ การถูกลงโทษและการเชื่อฟัง ขั้นที่ ๒ กฎเกณฑ์เป็นเครื่องมือเพื่อประโยชน์ของตน ระดับที่ 2. ระดับจริยธรรมตามกฎเกณฑ์สังคม  ช่วงอายุระหว่าง 10-20 ปี ขั้นที่ ๓ ความคาดหวังและการยอมรับในสังคม สำหรับ “เด็กดี” ขั้นที่ ๔   กฎและระเบียบ ระดับที่ 3. ระดับจริยธรรมเหนือกฎเกณฑ์สังคม ขั้นที่5  สัญญาสังคมหรือหลักการทำตามคำมั่น ขั้นที่ 6 หลักการคุณธรรมสากล	โคลเบิร์ก เชื่อว่าพัฒนาการทางจริยธรรมเป็นผลจากการพัฒนาการของโครงสร้างทางความคิดความเข้าใจเกี่ยวกับจริยธรรม นอกจากนั้น โคลเบิร์ก ยังพบว่า ส่วนมากการพัฒนาทางจริยธรรมของเด็กจะไม่ถึงขั้นสูงสุดในอายุ 10 ปี แต่จะมีการพัฒนาขึ้นอีกหลายขั้นจากอายุ 11-25 ปี การใช้เหตุผลเพื่อการตัดสินใจที่จะเลือกกระทำอย่างใดอย่างหนึ่ง จะแสดงให้เห็นถึงความเจริญของจิตใจของบุคคล การใช้เหตุผลเชิงจริยธรรม ไม่ได้ขึ้นอยู่กับกฎเกณฑ์ของสังคมใดสังคมหนึ่งโดยเฉพาะ แต่เป็นการใช้เหตุผลที่ลึกซึ้งยากแก่การเข้าใจยิ่งขึ้นตามลำดับของวุฒิภาวะทางปัญญา	ทฤษฎี พัฒนาการทางจริยธรรมของโคห์ลเบิร์ก ทำให้ผู้สอนรู้ว่าเด็กเล็กมีการตอบสนองข้อขัดแย้งในเรื่องจริยธรรม แตกต่างจากเด็กโต ซึ่งในการจัดการเรียนรู้นั้นผู้สอนควรกระตุ้นให้เด็กได้สื่อแนวคิดนั้นๆออก มาโดยสร้างบรรยากาศที่สามารถกระตุ้นให้ผู้เรียนอภิปรายได้อย่างอิสระ และใช้สถานการณ์ตัวอย่างหรือเหตุการณ์จริงที่เกิดขึ้นในห้องเรียนมากระตุ้น ให้ผู้เรียนตระหนักถึงการมีจริยธรรม
5	เพียเจต์	ทฤษฎีทางสติปัญญา	พัฒนาการทางสติปัญญาของบุคคลเป็นไปตามวัยต่าง ๆ เป็นลำดับขั้น ดังนี้ -1 ขั้นประสาทรับรู้และการเคลื่อนไหว (Sensori-Motor Stage) ขั้นนี้เริ่มตั้งแต่แรกเกิดจนถึง 2 ปี 2 ขั้นก่อนปฏิบัติการคิด (Preoperational Stage) ขั้นนี้เริ่มตั้งแต่อายุ 2-7 ปี แบ่งออกเป็นขั้นย่อยอีก 2 ขั้น คือ -- ขั้นก่อนเกิดสังกัป -- ขั้นการคิดแบบญาณหยั่งรู้ 3 ขั้นปฏิบัติการคิดด้านรูปธรรม (Concrete Operation Stage) ขั้นนี้จะเริ่มจากอายุ 7-11 ปี 4 ขั้นปฏิบัติการคิดด้วยนามธรรม (Formal Operational Stage) นี้จะเริ่มจากอายุ 11-15 ปี	พัฒนาการทางสติปัญญาเป็นผลมาจากการปฏิสัมพันธ์ระหว่างบุคคลกับสิ่งแวดล้อมโดยบุคคลพยายามปรับไห้อยู่ในภาวะสมดุลดัวยการใช้กระบวนการดูดซึมและกระบวนการปรับไห้เหมาะสมจนทำไห้เกิดการเรียนรู้โดยเริ่มจากการสัมผัสต่อมาจึงเกิดความคิดทางรูปธรรมและพัฒนาไปเรื่อยๆจนเกิดความคิดที่เป็นนามธรรมเป็นการพัฒนาอย่างต่อเนื่องตามลำดับขั้น	นักเรียนที่มีอายุเท่ากันอาจมีขั้นพัฒนาการทางสติปัญญาที่แตกต่างกันจึงไม่ควรเปรียบเทียบเด็กๆ ควรไห้เด็กมีอีสระที่จะเรียนรู้และพัฒนาความสามารถของเด็กไปตามลำดับพัฒนาการของเด็ก
6	เจ โรม บรูเนอร์	พัฒนาการทางด้านความคิด	แบ่งได้เป็น 3 ขั้นใหญ่ ๆ คือ ขั้นการเรียนรู้จากการกระทำ (Enactive Stage) คือ ขั้นของการเรียนรู้จากการใช้ประสาทสัมผัสรับรู้สิ่งต่าง ๆ การลงมือกระทำช่วยให้เด็กเกิดการเรียนรู้ดี การเรียนรู้เกิดจากการกระทำ ขั้นการเรียนรู้จากความคิด (Iconic Stage) เป็นขั้นที่เด็กสามารถสร้างมโนภาพในใจได้ และสามารถเรียนรู้จากภาพแทนของจริงได้ ขั้นการเรียนรู้สัญลักษณ์และนามธรรม (Symbolic Stage) เป็นขั้นการเรียนรู้สิ่งที่ซับซ้อนและเป็นนามธรรมได้	กระบวนการเรียนรู้แบบ Discovery Learning Process เป็นกระบวนการเรียนรู้ที่เน้นไห็ครูมีบทบาทเป็นกองนุนไห้ผู้เรียน เป็นผู้ช่วยส่งเสริมให้โอกาศผู้เรียนแต่ละคนได้ฝึกฝนทักษะที่มีอยู่ในตนเองในการเรียนรู้เรื่องราวต่างๆอย่างสม่ำเสมอเพื่อไห้ผู้เรียนเกิดทักษะในการเรียนรู้ตามแบบของตนเองประกอบไปด้วย 7 ส สงสัย  สังเกต  สัมผัส สำรวจ  สืบค้น  สั่งสม สรุปผล	-กระบวนการค้นพบการเรียนรู้ด้วยตนเอง เป็นกระบวนการเรียนรู้ที่ดีมีความหมายสำหรับผู้เรียน -การวิเคราะห์และจัดโครงสร้างเนื้อหาสาระการเรียนรู้ให้เหมาะสมเป็นสิ่งที่จำเป็นที่ต้องทำก่อนการสอน